بسیاری بر این اعتقادند که تعزیه بخشی از میراث معنوی دیلمیان گیلان بوده است. براساس بررسی‌های صورت‌گرفته، 2 تعزیه‌نامه از دوره‌ی دیلمیان در موزه‌ی مادرید نگه‌داری می‌شود. در صورت انتشار این تعزیه‌نامه‌ها، تاریخ تعزیه در ایران، به ناچار بازنگری خواهد شد. براساس اسناد موجود، تعزیه اول‌بار در زمان کریم‌خان زند در ایران دیده شد و براساس همین اسناد، گیلان جزء اولین ایالت‌های ایران بود که در آن تعزیه برگزار می‌شد. تعزیه‌ي گیلان با توجه به حضور علویان در این خطه و نیز همسایگی با دو منطقه‌ی دارای مکتب غنیِ تعزیه، یعنی قزوین و طالقان، و بده بستان‌های صورت گرفته در درازنای تاریخ، دارای جایگاه ویژه‌ای در ایران است. در این کتاب روند تاریخی تعزیه‌ی گیلان براساس منابع مکتوب و نیز منابع شفاهی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و نیز گروه‌های تعزیه‌خوان و شخصیت‌های بنام تعزیه‌ی گیلان معرفی ‌شده‌اند.