تاریخ‌نگاری محلی گیلان در فاصله‌ی قرون نهم تا یازدهم هـ . ق، به دلایل چندی رونق چشمگیری یافت كه ضعف حکومت مرکزی و قدرت گرفتن حکومت‌های محلی در این منطقه را می‌توان از مهم‌ترین عوامل آن دانست. برای شناخت تاریخ‏نگاری این دوره، بررسی آثار برجای مانده ضروری به‏نظر می‏رسد. از این روی این کتاب به بررسی سه اثر ارزشمند آن دوران پرداخته است. تاریخ گیلان و دیلمستان تألیف سیدظهیر‌الدین مرعشی (شامل رويدادهای سال‌های حدود 763 تا 894 هـ . ق)، تاریخ خانی، تاليف علی‏بن شمس‏الدین‏بن حاجی‏حسین لاهیجی (شامل رويدادهاي چهل ساله‌ی گیلان در فاصله‌ی سال‌های 880 تا 920 هـ . ق) و تاریخ گیلان تألیف ملا‏عبدالفتاح فومنی (شامل رویداد‌هاي سال‌های 923 تا 1038 هـ . ق) سه اثر ارزشمندي است كه از تاريخ‌نگاري گيلان برجاي مانده است. چنانکه پیداست، پیوستگی زمانی آثار مورد نظر از امتیازات تاریخ‌نگاری این بخش از شمال ایران به شمار می‌رود. کتاب حاضر رویکردی تطبیقی به متون مورد نظر دارد و با مبنا قرار دادن رویکرد‌های سیاسی، مذهبی و اجتماعی مورخان، روش و بینش تاریخ‌نگاری آن‌ها را مورد مقایسه و بررسی قرار داده است.